Stłuszczenie wątroby, zwane fachowo hepatozą tłuszczową, to jedna z najgroźniejszych, a zarazem najbardziej podstępnych chorób metabolicznych u świnek morskich. Większość opiekunów nigdy o niej nie słyszała - aż do chwili, gdy ich zwierzę zaczyna gwałtownie tracić na wadze, przestaje jeść, staje się apatyczne i… czasem jest już za późno na skuteczną pomoc. W tym artykule wyjaśniamy, czym jest hepatoza tłuszczowa, skąd się bierze, jakie są jej objawy i jak ją skutecznie zapobiegać, zwłaszcza podczas odchudzania świnki.

Czym jest stłuszczenie wątroby (hepatoza tłuszczowa)?

Hepatoza tłuszczowa to choroba, w której wątroba świnki morskiej zaczyna magazynować zbyt dużo tłuszczu w swoich komórkach (hepatocytach). Prowadzi to najpierw do zaburzenia funkcji tego ważnego narządu, a później do jego niewydolności, stanu zapalnego i - niestety - często do śmierci zwierzęcia.

Jest to choroba bardzo dobrze poznana u ludzi, kotów, królików, fretek i wielu innych ssaków. U świnek morskich przebiega szczególnie agresywnie i niestety jest często rozpoznawana zbyt późno.

Dlaczego dochodzi do stłuszczenia wątroby u świnek morskich?

Najczęstsze przyczyny to:
  • Otyłość (świnka długo karmiona wysokoenergetycznie, mało ruchu).
  • Nagła głodówka lub drastyczne ograniczenie jedzenia - nawet kilka dni bez jedzenia u otyłej świnki może być zabójcze!
  • Szybkie odchudzanie - zbyt gwałtowne ograniczenie ilości granulatu lub przysmaków.
  • Choroby powodujące brak apetytu (np. ból, infekcje, problemy z zębami).
  • Stres (np. zmiana środowiska, strata towarzysza, wyjazd opiekuna).
Kiedy świnka morska przestaje jeść lub nagle traci dostęp do pokarmu, organizm zaczyna wykorzystywać zapasy tłuszczu. Tłuszcz ten trafia do wątroby, która nie radzi sobie z jego przetwarzaniem w tak dużych ilościach. Komórki wątroby ulegają przeciążeniu, stają się “zatkane” tłuszczem i zaczynają obumierać.

Objawy hepatozy tłuszczowej u świnek morskich

Choroba na początku jest trudna do wykrycia, ale sygnały alarmowe to:
  • Apatia, osowiałość - świnka siedzi w jednym miejscu, jest mniej ciekawska niż zwykle.
  • Nagły spadek masy ciała - szczególnie gdy świnka była wcześniej otyła!
  • Brak apetytu - świnka nie je ulubionych przysmaków, nie interesuje się sianem.
  • Pogorszenie jakości sierści - futerko staje się matowe, posklejane.
  • Zażółcenie skóry i błon śluzowych (żółtaczka) - zwykle widoczne w późnej fazie.
  • Powiększenie brzucha - przez powiększoną wątrobę lub nagromadzenie płynu.
  • Objawy neurologiczne - zaburzenia równowagi, drżenia.
UWAGA: Nawet kilka dni bez jedzenia u otyłej świnki może wywołać nieodwracalne zmiany w wątrobie!

Co zrobić, jeśli podejrzewasz stłuszczenie wątroby u swojej świnki?

  • Nie czekaj! - natychmiast skontaktuj się z weterynarzem specjalizującym się w gryzoniach.
  • Nie próbuj odchudzać świnki samodzielnie - zwłaszcza jeśli świnka nagle przestała jeść!
  • Wizytę u weterynarza traktuj jak pilną sprawę - to może być kwestia godzin.
  • Zabezpiecz wodę i spróbuj podać delikatnie jedzenie strzykawką (karma ratunkowa dla gryzoni, rozmoczone granulki), ale tylko jeśli świnka nie ma zaburzeń połykania.
  • Nie zwlekaj z leczeniem - im szybciej rozpocznie się terapia wspomagająca wątrobę, tym większa szansa na uratowanie życia zwierzęcia.

Dlaczego nie wolno odchudzać świnki na siłę?

  • Głodówki i szybkie diety to pewna droga do stłuszczenia wątroby!
  • Redukcja masy ciała powinna przebiegać powoli - spadek wagi nie może przekraczać 1-2% tygodniowo.
  • Ograniczając jedzenie, zawsze obserwuj zachowanie i masę świnki - jeśli przestaje jeść, natychmiast wróć do poprzedniej diety i skonsultuj się z lekarzem.
  • Zawsze zapewniaj stały dostęp do świeżego siana - to podstawa bezpiecznego odchudzania!

Profilaktyka - jak zapobiec stłuszczeniu wątroby u świnki morskiej?

Nie doprowadzaj do otyłości - pilnuj wagi, podawaj tylko dobrej jakości granulat, unikaj przysmaków i tuczących “ludzkich” pokarmów.
Codziennie waż świnkę podczas odchudzania - im szybciej zauważysz spadek masy lub brak apetytu, tym lepiej.
Nigdy nie stosuj głodówek!
Dbaj o zdrowie jamy ustnej - choroby zębów są częstą przyczyną nagłego braku apetytu i wtórnego stłuszczenia wątroby.
Minimalizuj stres - każda zmiana w środowisku powinna odbywać się stopniowo.
Regularnie konsultuj się z weterynarzem - nawet jeśli świnka wydaje się zdrowa.

Źródła naukowe i praktyczne

  1. Guan et al. 2025 - „Comparative study on the effects of high fat diet and capsicum diet on the digestive organs of guinea pigs” (Scientific Reports)
  2. Pedersen et al. 2025 - „A Guinea Pig Model of Pediatric Metabolic Dysfunction” (MDPI Nutrients)
  3. Müller et al. 2021 - „High fat high‑sucrose diet‑induced dyslipidemia in guinea pigs” (PMC8424550)
  4. Merck Veterinary Manual - Hepatic Lipidosis in Small Mammals
  5. Praktyka weterynaryjna: rozmowy z lekarzami weterynarii specjalizującymi się w gryzoniach i świnkach morskich