Wybór między miską a poidłem dla chomika wydaje się drobiazgiem, ale w rzeczywistości ma znaczący wpływ na jego zdrowie i dobrostan. Sposób, w jaki zwierzę pobiera wodę, wpływa nie tylko na jego nawodnienie, lecz także na stan zębów, postawę ciała i zachowanie. W ostatnich latach coraz więcej specjalistów od zachowań gryzoni zwraca uwagę, że nie wszystkie tradycyjne rozwiązania są zgodne z naturalną fizjologią chomika.

Jak chomiki piją w naturze

W środowisku naturalnym chomiki nie używają niczego, co przypominałoby poidło kulkowe. Ich źródłem wody są:
  • wilgoć zawarta w pożywieniu (roślinach, korzeniach, nasionach, owadach),
  • krople rosy,
  • drobne kałuże po deszczu.
Piją więc z powierzchni płaskich lub z niewielkich wgłębień, opuszczając głowę w dół.
Ten sposób picia jest najbardziej naturalny - wspiera prawidłową postawę ciała i odpowiada anatomicznemu ułożeniu tchawicy oraz przełyku.

Poidło kulkowe - wygodne dla człowieka, nie zawsze dla chomika

Klasyczne poidło kulkowe (z metalową rurką) to standard w sklepach zoologicznych, jednak jego stosowanie budzi coraz więcej wątpliwości.

Badania zachowań laboratoryjnych gryzoni wykazały, że picie z poidła kulkowego wymaga nienaturalnego unoszenia głowy i intensywnego naciskania językiem na kulkę. Dla małego zwierzęcia to czynność męcząca, a przy chorobach zębów lub zapaleniach jamy ustnej - wręcz bolesna.

Z poidłem wiążą się także inne problemy:
  • chomik może pić za mało, jeśli poidło cieknie zbyt wolno lub kulka się blokuje,
  • częste lizanie rurki w poszukiwaniu wody prowadzi do podrażnień pyska,
  • woda w rurce jest narażona na skażenie bakteryjne, zwłaszcza jeśli poidło nie jest codziennie czyszczone.
Nie bez znaczenia jest też zachowanie - niektóre chomiki, odczuwają frustrację i stres przy próbie korzystania z poidła, co może skutkować unikaniem picia.

Miska z wodą - bardziej naturalna alternatywa

Picie z miski odtwarza naturalne zachowanie chomika - zwierzę może opuścić głowę, nabrać wody pyskiem i pić spokojnie.
W badaniach porównawczych przeprowadzonych na myszach, szczurach i chomikach wykazano, że zwierzęta chętniej wybierają wodę z miski, piją jej więcej i zachowują lepsze nawodnienie organizmu.

Miska pozwala również na:
  • prawidłowe ułożenie głowy i szyi,
  • mniejsze ryzyko urazów zębów i pyska,
  • swobodny dostęp do wody przez cały czas.
Trzeba jednak pamiętać o kwestii higieny - woda w misce łatwo się brudzi, dlatego należy ją wymieniać codziennie (lub częściej, jeśli chomik sypie ściółką do środka).

Jak wybrać odpowiednią miskę

Najlepsze są:
  • miski ceramiczne lub szklane - cięższe, trudniejsze do przewrócenia,
  • niskie i szerokie - by chomik mógł swobodnie pić, ale nie zamoczył całego ciała,
  • z gładkim rantem - bez ostrych krawędzi.
Miskę należy ustawić na stabilnej powierzchni, najlepiej w rogu klatki lub na płaskim kamieniu, który zapobiegnie zasypaniu jej ściółką. W przypadku aktywnych gatunków (jak Roborowski) można rozważyć osłonięcie naczynia od góry siatką z małym otworem na pyszczek - chroni to przed wpadaniem trocin.

Co mówią badania i praktyka

W badaniach opublikowanych w Applied Animal Behaviour Science (2010) porównano dobrostan małych gryzoni przy korzystaniu z poideł i misek. Zwierzęta z dostępem do miski wykazywały:
  • większą aktywność eksploracyjną,
  • lepsze nawodnienie,
  • mniejsze oznaki stresu (niższy poziom kortykosteronu).
Podobne obserwacje poczynili opiekunowie domowi i ośrodki ratunkowe dla gryzoni - po zamianie poidła na miskę zwierzęta częściej piły i wykazywały spokojniejsze zachowanie.

A co z ryzykiem zalania klatki?

To częsty argument przeciwko misce, ale w praktyce łatwo temu zapobiec.
Wystarczy:
  • wybrać ciężką miskę, której chomik nie przewróci,
  • umieścić ją na płaskim fragmencie podłoża (np. kawałku kamienia),
  • codziennie wymieniać wodę i przecierać naczynie.
Jeśli ściółka dostaje się do miski - nie szkodzi, o ile woda jest często zmieniana. Dla chomika to wciąż bardziej naturalne rozwiązanie niż poidło kulkowe.

Kiedy poidło ma sens?

Poidło może być przydatne:
  • w transporcie (np. podczas podróży do weterynarza),
  • w sytuacjach, gdy miska regularnie się przewraca,
  • przy konieczności monitorowania ilości wypijanej wody (np. w czasie leczenia).
W takich przypadkach warto wybrać poidło dobrej jakości, z kulką reagującą na lekki dotyk, i codziennie kontrolować jego drożność.

Warto pamiętać:

Z perspektywy nauki i obserwacji behawioralnych miska z wodą jest bardziej naturalnym, zdrowszym i wygodniejszym rozwiązaniem dla chomika niż poidło kulkowe.
Odpowiednio ustawiona i regularnie czyszczona zapewnia komfort picia, redukuje stres i pozwala zwierzęciu zachować prawidłową postawę.