Oswajanie chomika to proces wymagający cierpliwości, empatii i zrozumienia jego naturalnych zachowań. Choć chomiki są popularnymi zwierzętami domowymi, ich potrzeby i reakcje wynikają z instynktów przystosowanych do życia w warunkach zupełnie innych niż nasze domowe otoczenie. Dlatego skuteczne i bezpieczne oswajanie powinno opierać się na wiedzy o ich biologii i zachowaniach.

Chomik nie jest „z natury oswojony”

W przeciwieństwie do zwierząt udomowionych, jak psy czy koty, chomik nie przeszedł długotrwałego procesu selekcji genetycznej na cechy społeczne i łagodne wobec człowieka. Dzisiejsze chomiki, nawet te pochodzące z hodowli, wciąż zachowują wiele cech typowych dla zwierząt dzikich:

  • są samotnikami terytorialnymi,
  • wykazują dużą wrażliwość na stres i bodźce dźwiękowe lub zapachowe,
  • są aktywne głównie nocą,
  • ich reakcją obronną często jest ucieczka lub… ugryzienie.

Etapy oswajania chomika – z perspektywy zwierzęcia

1. Adaptacja do nowego otoczenia (pierwsze 3–5 dni)

Chomik po przeprowadzce do nowego domu doświadcza bardzo silnego stresu. To czas, w którym:

  • nie należy go dotykać ani wyjmować z klatki,
  • trzeba zapewnić stały dostęp do wody, pokarmu i bezpiecznego schronienia,
  • ważne jest, by unikać hałasu i wstrząsów (np. przenoszenia klatki, stukania w ścianki).


Chomik uczy się wtedy zapachów, dźwięków i rytmu otoczenia. Ten etap to fundament późniejszego zaufania.

2. Budowanie skojarzeń z opiekunem (dni 5–14)

W kolejnych dniach można rozpocząć bierne oswajanie, czyli:

  • podawanie smakołyków przez pręty klatki lub do wejścia do domku,
  • mówienie do chomika cicho i spokojnie,
  • stawanie obok klatki na kilka minut dziennie – bez wymuszania kontaktu.


Celem jest, by chomik skojarzył obecność człowieka z czymś neutralnym lub przyjemnym, a nie stresującym.

3. Pierwszy kontakt fizyczny

Kiedy chomik:

nie ucieka w panice na widok dłoni,
sam podchodzi do pręta lub wyjścia z klatki,
bierze pokarm z ręki,

…można ostrożnie przejść do kontaktu fizycznego:

  • najpierw pozwolić mu wejść samodzielnie na dłoń leżącą w klatce,
  • potem delikatnie unosić rękę na niewielką wysokość – trzymając nad powierzchnią, by nie spadł,
  • można też umożliwić mu swobodne chodzenie po kolanach lub z ręki na rękę.


Ważne: chomika nigdy nie łapiemy od góry – jego instynkt każe mu reagować na to jak na atak drapieżnika.

Dlaczego niektóre chomiki oswajają się wolniej?

Chomiki, jak każde zwierzęta, mają indywidualne cechy temperamentu. Na ich zachowanie wpływają m.in.:

  • doświadczenia wczesnodziecięce – np. zbyt wczesne oddzielenie od matki, brak kontaktu z człowiekiem,
  • genetyka – niektóre linie hodowlane są bardziej podatne na stres,
  • gatunek – np. chomiki dżungarskie są zwykle bardziej otwarte niż syryjskie, ale też bardziej ruchliwe i trudniejsze do złapania.

Etologiczna technika „habituacji i warunkowania”

Proces oswajania opiera się na dwóch mechanizmach psychologicznych:

1. Habituacja

To stopniowe przyzwyczajanie się do bodźca – np. dźwięku głosu opiekuna, zapachu dłoni czy ruchów nad klatką.

2. Warunkowanie pozytywne

To uczenie się, że określone bodźce (np. dłoń opiekuna) wiążą się z nagrodą (np. smakołykiem). W ten sposób chomik stopniowo zmienia swoją reakcję z „ucieczki” na „oczekiwanie nagrody”.

Czego unikać?

  • Wymuszania kontaktu – np. wyciągania z domku, brania „na siłę”.
  • Nagłych ruchów, hałasu, zapachu perfum czy tytoniu – mogą wywoływać strach.
  • Karania – nawet jeśli chomik ugryzie, nigdy nie podnoś na niego głosu ani nie strasz.

Zaufanie to proces, nie cel

Oswajanie chomika nie polega na „ujarzmieniu go”, lecz na zbudowaniu relacji opartej na zaufaniu. Dla jednego zwierzęcia efektem będzie chętne wchodzenie na rękę i zabawa – dla innego akceptowanie obecności opiekunki bez paniki i stresu. Oba rezultaty są wartościowe.

Pamiętajmy, że dla chomika to my jesteśmy gigantycznym, nieznanym stworzeniem – a zaufanie, jak u wszystkich zwierząt, wymaga czasu i szacunku do granic drugiej strony.