(czyli jak zostać ekspertem od wszystkiego, nie czytając niczego)
Znasz to uczucie: publikujesz artykuł, w którym starannie, krok po kroku tłumaczysz temat. Mija dwie minuty – dwie! – i pierwszy komentarz wpada z prędkością meteorytu w samochód zaparkowany na kopercie. Szybki, głośny i… kompletnie z innej planety.
To właśnie fenomen Komentarza Szybszego Niż Myśl – sportu narodowego, w którym medale przyznaje się za czas reakcji, a nie za treść.
Jak wygląda to w prawdziwym życiu? Oto kilka scenek.
Scenka 1: Kuchenny ninja
Gotujesz rosół. Powoli, na wolnym ogniu, tak że Magda Gessler wysłałaby Ci serduszko na Messengerze.Wchodzi sąsiad, patrzy trzy sekundy:
– Źle! Rosół musi się gotować na wolnym ogniu.
– Ale… on się właśnie gotuje na wolnym ogniu.
– No… ale źle, bo powinien być jeszcze wolniejszy.
Tak samo w komentarzu pod artykułem o diecie świnek:
„Świnki muszą mieć granulat, bo inaczej będą głodne” – mimo że dwa akapity wyżej tłumaczyliśmy, że granulat nie jest konieczny, a świnka nie umrze z głodu, jeśli dostanie miskę pełną warzyw, siana i miłości.
Scenka 2: Ogórek zabójca witaminy C
Jedziesz powoli po parkingu. Jeszcze nie skręciłeś, a już ktoś zza rogu wrzeszczy:– Źle! Za szybko skręcasz w lewo!
– Ale ja nawet nie skręciłem…
– Wiem. Ale tak skręcisz.
Pod artykułem o ogórkach dla świnek:
„Nie wolno ogórka z papryką, bo ogórek zabija witaminę C” – choć właśnie napisaliśmy, że to mit sprzed pół wieku. Warzywa nie urządzają sobie pojedynków na śmierć i życie w żołądku świnki. Żaden ogórek nie siedzi z nożem w ręku w brzuchu i nie krzyczy: „Papryka! Twój czas nadszedł!”.
Scenka 3: Zakupy z prorokiem
Idziesz po mleko bez laktozy, bo lekarz kazał. Już sięgasz po karton, a obok staje pani z mrożonek:– To szkodzi. Lepiej zwykłe. Moje dzieci piją i żyją.
– Ale mam nietolerancję laktozy…
– Moja koleżanka też miała, aż zaczęła pić zwykłe i jej przeszło.
To jak komentarz:
„Moje świnki całe życie jadły tylko marchewkę i były zdrowe” – i próba przekonania nas, że pojedynczy przypadek wygrywa z fizjologią, weterynarią i zdrowym rozsądkiem.
Scenka 4: Mechanik z czwartego piętra
Naprawiasz auto pod blokiem. Masz instrukcję, narzędzia, plan działania.Nagle z czwartego piętra wychyla się pan Zdzisiek:
– Panie, źle pan to robi.
– Ale ja jeszcze nawet śrubki nie odkręciłem…
– Wiem. Ale kiedyś miałem malucha.
To jak komentarz:
„Nie wolno łączyć świnek przez kratkę, bo się sfrustrują” – mimo że to kontrolowany etap, który pozwala sprawdzić, czy w ogóle warto kontynuować.
Pointa
W realnym świecie takie wtrącanie się byłoby absurdalne. W internecie? Standard.Przeczytaj. Pomyśl. Dopiero potem pisz. Bo inaczej Twój komentarz będzie jak wrzucenie cebuli do ciasta biszkoptowego – niby się da, ale każdy kęs wywoła pytanie: „Po co?”.
Na koniec – ważne
Nie zjedliśmy wszystkich rozumów. Popełniamy błędy. Czasem też zdarza nam się „polecieć dogmatem z grupy” zanim sprawdzimy źródła.Ale właśnie dlatego zależy nam na rozmowie – takiej prawdziwej, opartej na dowodach, badaniach, fachowej literaturze i doświadczeniu.
Tu naprawdę nie chodzi o to, kto w tej dyskusji „wygra”, bo w dobrze prowadzonej rozmowie zwycięzca jest zawsze ten sam – rozum, wzbogacony o solidną wiedzę.
Bo kiedy w grę wchodzi zdrowie i dobrostan zwierząt, argumenty w stylu „ja mam inne badania, ale ich nie podam” działają mniej więcej tak, jak rada mechanika z czwartego piętra, który nawet nie widzi auta, ale „wie lepiej”.
Dyskutujmy. Sprawdzajmy źródła. Weryfikujmy mity. To jedyny sposób, żeby razem wiedzieć coraz więcej – zamiast coraz głośniej powtarzać to, co wygodnie brzmi.